Mô Tả Chi Tiết Cây Chàm Bụi Và Công Dụng Điều Trị Bệnh

Cây chàm bụi, hay còn gọi là Indigofera tinctoria, là một loại cây bụi nhỏ thường được tìm thấy ở các vùng núi cao và đất hoang của Việt Nam. Với bề dày lịch sử sử dụng trong y học cổ truyền, cây chàm bụi không chỉ là một phần của văn hóa dân gian mà còn là một nguồn dược liệu quý giá.

Đặc Điểm Sinh Thái Và Phân Bố

Hình Dáng Và Cấu Tạo

Cây chàm bụi có chiều cao trung bình từ 0.5 đến 0.6 m, phân nhiều nhánh và có lá mọc so le, dài khoảng 3 – 5 cm. Lá cây khi khô chuyển sang màu xanh lam, một đặc điểm dễ nhận biết.

Môi Trường Sống

Cây chàm bụi thích nghi tốt với môi trường nhiệt đới và có thể mọc hoang dọc theo đường đi, các khu đất hoang, và dựa vào các con rạch.

Công Dụng Y Học

Thành Phần Hóa Học

Cây chàm bụi chứa các thành phần hóa học như Indican, Indoxyl và Indirubin, có khả năng chuyển hóa thành Indigo, một chất có màu lam đậm và có nhiều công dụng trong y học.

Tác Dụng Dược Lý

Cây chàm bụi được sử dụng để thanh nhiệt cơ thể, tiêu viêm, lợi tiểu và chữa các bệnh như viêm họng, trĩ, lở loét và vết thương ngoài da.

Dân gian dùng cây chàm bụi để chữa:

• Chàm do viêm da cơ địa.
• Bệnh chàm sữa ở trẻ sơ sinh.
• Chàm da đầu.
• Bệnh vảy nến.
• Bệnh Nám da.
• Chữa lở lét, mụn nhọt ngoài da.

Tóm lại chủ yếu là dùng để tắm ngoài chữa các bệnh về da.

Ở Trung Quốc

Chàm bụi (Thanh đại) được phân loại thành 2 hoạt chất chính là Điện Lam và Điện Ngọc Hồng.

Trong đó: Điện Ngọc Hồng có tác dụng ức chế tế bào ung thư.

Việt nam chủ yếu chế thành điện ngọc hồng.

Điện Lam có thể bảo vệ chức năng gan.

Cách bào chế chàm bụi thành “thanh đại” không phải là xay lá chàm bụi thành bột. một người nên chú ý.

Nước sắc cây chàm bụi có thể kháng khuẩn tụ cầu vàng, khuẩn tả, trực khuẩn lị Shigella.

Cách chế bột chàm bụi thành thanh đại :

lấy lá tươi, ngâm nước trong 12 giờ. Lọc bỏ xơ.

Pha ít vôi để tạo kết tủa và khuấy liên tục 4- 5 giờ. Để lắng, chắt bỏ nước.

Bột chàm kết tủa, ép bớt nước, thái thành miếng phơi trong mát đến khô.

Bột chàm tốt phải chứa 60- 70% indigotin.

Cách dùng:

Cây chàm bụi thường được dùng dưới dạng thuốc sắc hoạc làm thành bột Thanh đại hoặc giã nát, ép lấy dịch dùng bôi bên ngoài, có thể dùng độc vị hoặc kết hợp với các vị thuốc khác đều được.

Liều lượng khuyến cáo sử dụng mỗi ngày: Cây Chàm: 2 – 6 g.

Bột cây chàm bụi (Thanh đại): 1.5 – 3 g

Trị bệnh vẩy nến :

Sử dụng Điện Hồng Ngọc mỗi ngày 25 – 50 mg, liên tục trong 8 tuần.

Trị nám da

Cao khô 1-3g thoa vào vết nám.

Công dụng và chỉ định của cây chàm bụi:

Lá thường dùng chữa viêm họng, phòng chứng sợ nước, dùng ngoài bó gãy chân hoặc ép lấy nước dịch trộn với mật ong chữa bệnh tưa lưỡi, viêm lợi chảy máu và bệnh lở miệng.

Nước hãm toàn cây chàm bụi có tác dụng điều trị rối loạn thần kinh, động kinh, chữa ho gà và dùng làm thuốc thoa ngoài chữa trĩ, lở loét, vết thương ngoài da.

Rễ có thể điều trị các bệnh viêm gan và trị độc do bọ cạp đốt.

Trước khi sử dụng thuốc, lấy bông gòn thấm nước muối vệ sinh vùng da bệnh, rửa sạch mủ máu ở răng lợi, miệng.

Sau đó sử dụng bột thuốc đắp vào vị trí răng lợi thủng, đau.

Người lớn mỗi ngày đắp 3 – 4 lần, cách 3 giờ thay thuốc 1 lần. Trẻ em, trước khi ngủ đắp thuốc 1 lần, nửa đêm khi thức giấc lại đắp thêm một lần.

Cách Sử Dụng Và Bảo Quản

Thu Hái Và Sơ Chế

Cây chàm bụi thường được thu hái vào mùa đông, trước khi cây ra hoa, và có thể sử dụng dưới dạng tươi hoặc khô.

Bảo Quản

Dược liệu từ cây chàm bụi cần được bảo quản ở nơi thoáng mát, tránh độ ẩm cao để giữ được chất lượng tốt nhất.

Nghiên Cứu Mới Nhất

Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng cây chàm bụi có thể có tác dụng hỗ trợ điều trị ung thư, nhờ vào các hoạt chất có khả năng ức chế tế bào ung thư.

Kết Luận

Cây chàm bụi không chỉ là một phần của di sản văn hóa Việt Nam mà còn là một nguồn dược liệu có giá trị cao trong y học hiện đại. Với những nghiên cứu mới và ứng dụng rộng rãi, cây chàm bụi tiếp tục khẳng định vị thế của mình trong việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Câu Hỏi Thường Gặp

1. Cây chàm bụi có thể trồng ở những vùng khí hậu nào?
2. Làm thế nào để nhận biết cây chàm bụi trong tự nhiên?
3. Có những cách sử dụng cây chàm bụi nào trong y học cổ truyền?
4. Những nghiên cứu mới về cây chàm bụi cho thấy những kết quả nào?

---

Bài viết này đã cung cấp một cái nhìn tổng quan về cây chàm bụi và công dụng của nó trong điều trị bệnh. Hy vọng rằng thông tin này sẽ hữu ích cho những ai quan tâm đến dược liệu và y học cổ truyền Việt Nam.