Mật mông hoa chữa mắt đỏ, chảy nước mắt sống

Mật mông hoa còn gọi là mông hoa, lão mật mông hoa, lão mông hoa.

Tên khoa học : buddeEIA officinalis Maxim., (buddeEIA madagascarienis hance).

Thuộc họ mã tiền loganiaceae. Mật mông hoa, (flos buddleiae), là nụ hoa hoặc cụm hoa của cây mật mông hoa phơi hay sáy khô.

Mô tả cây :

Mật mông hoa là một cây nhỏ, có cành non mang rất nhiều lông đơn, mọc rất mau, màu hung hay trắng nhạt,lại có những lông bài tiết, lá hình trứng hay thuông dài, phía đáy hơi hẹp lại, phía đỉnh nhọn, mép nguyên hay có răng cưa rất nhỏ, dài 6-11cm, rộng 2-4cm, mạt trên nhẵn,mặt dưới có lông mịn.

Hoa màu xanh đỏ đậm, mọc thành cụm hình xim,nhiều Hoa dài khoảng 15cm.

Quả nang hình thuôn dài, mang đài còn lại phía dưới Mùa hoa tháng 2-3, mùa quả tháng 7-8.

Phân bố, thu hái và chế biến

Cây mật mông hoa mọc hoang ở rừng một số miền Bắc Việt Nam Như Cao Bằng, Lạng Sơn. mật mông hoa còn mọc hoang tại Trung Quốc (Quản Đông, Quản Tây, Vân Nam, Hồ Tây, Hồ Bắc, Cam Túc).

thu hoạch vào tháng 2, tháng 3 đang lúc hoa chưa nở hái về, bỏ cành, phơi khô là được. Những hoa màu tro, nhiều nụ, có lông mịn không lẫn nhiều cành lá là tốt. khi soi kính hiển vi sẽ thấy những lông dài và tràn gồm nhiều tế bào xếp thành hình chữ thập, tế bào có thành dày, khe hẹp.

Thành phần hóa học

Theo Lý thừa cổ (1960, Trung Quốc dược dụng thực phẩm đồ giám) thì trong mật mông hoa có một glucozit có tinh thể hình kim, màu xanh đỏ gọi là buddlein hay buddleo glucozit. trong một loại hoa của cây buddleia variabilis hemsl.

Người ta đã chiết xuất được một loại glucozit gọi là buddleoflavonozit khi thủy phân bằng axic furic sẽ dược ramnoza, glucoza và buddleoflavonola. Nếu thủy phân bằng kiềm sẽ được phlorogluxinola…..

Công dụng và liều dùng.

Theo tài liệu cổ mật mông hoa vị ngọt, tính bình hơi hàn, vào kinh cạn. Có tác dụng nhuận gan, sáng mắt, trừ màng mộng dùng chứa thong manh, mắt đỏ đau, mắt chảy nhiều nước mắt…….

Hiện nay mât mông hoa là một vị thuốc nhân dân chuyên dùng nhãn khoa chữa các trường hợp thong manh, mắt sung đỏ, chảy nước mắt, làm cho các tia mắt đỏ giảm đi.

Thường dùng phối hợp với các vị thuốckhác như cúc hoa, câu kỉ tử sinh địa hoàng, Cốc tinh thảo, thảo quyết minh ngày dùng 3-6g dưới dạng thuốc sắc hay ngâm rượu.

Theo giáo sư Đỗ Tất Lợi mật mông hoa hay sử dụng :

Chữa mắt sưng đỏ hay mắt bị chảy nước mắt :

Mật mông hoa 9g, cam cúc hoa 4g, kinh giới 4g , long đởm thảo 4g, phòng phong 4g, bạch chỉ 4g, cam thảo 2g. Sắc 200ml còn 100ml, chia 3 lần uống trong ngày.

Nhưng hiện nay trong dân gian hay nhầm cây mật mông hoa với cây bùng bục hoặc cây cám lợn. hay cây bọ chó, cây sầu đâu chuột trong khi các cây này đa số dùng để duốt cá.

Nên mong mọi người chú ý kỹ để tránh nhầm lẫn.

Phân biệt dễ nhận thấy nhất là cây mật mông hoa có hoa màu đỏ, mỗi xim có nhiều hoa. Còn các loại gần giống thì hoa màu trắng và mỗi xim hoa chỉ có 3 hoa.