Bí Bái: Công dụng và các bài thuốc sử dụng Cây Bí bái

Giới thiệu về cây Bí bái

Cây Bí bái, tên khoa học là Acronychia pedunculata, là một loại cây thân gỗ thuộc họ Rutaceae. Cây có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới của châu Á, bao gồm Việt Nam. Cây Bí bái có thể cao tới 10-15 mét, với lá xanh mượt và hoa nhỏ màu trắng. Quả của cây có hình dạng giống quả bí, có màu vàng cam khi chín.

Công dụng của cây Bí bái

Cây Bí bái không chỉ có giá trị là một loại cây cảnh, mà còn có nhiều công dụng trong y học cổ truyền. Cả quả, lá và vỏ cây đều được sử dụng để chế biến thành các loại thuốc trị liệu. Cây Bí bái chứa nhiều chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe.

Các bài thuốc sử dụng cây Bí bái

1. Bài thuốc trị ho

• Thành phần: 10 quả Bí bái tươi, 1 thìa mật ong, 1 thìa nước chanh.
• Cách sử dụng: Lấy quả Bí bái tươi ép lấy nước, trộn đều với mật ong và nước chanh. Uống 2-3 lần mỗi ngày.
• Thời gian sử dụng: Sử dụng trong vòng 3-5 ngày.

2. Bài thuốc giảm đau bụng kinh

• Thành phần: 10 quả Bí bái tươi, 1 thìa đường phèn, 1 thìa mật ong.
• Cách sử dụng: Lấy quả Bí bái tươi ép lấy nước, trộn đều với đường phèn và mật ong. Uống 2-3 lần mỗi ngày.
• Thời gian sử dụng: Sử dụng trong vòng 3-5 ngày.

3. Bài thuốc làm dịu da bị kích ứng

• Thành phần: 5 lá Bí bái tươi, 1 thìa dầu dừa.
• Cách sử dụng: Lá Bí bái tươi nghiền nhuyễn, trộn đều với dầu dừa. Thoa lên vùng da bị kích ứng và massage nhẹ nhàng.
• Thời gian sử dụng: Sử dụng hàng ngày cho đến khi da hồi phục.

Một số tài liệu việt nam ghi lại

Tính vị, tác dụng: Bí bái có vị ngọt, thơm, hơi cay, tính bình. Vỏ đắng và chát. Rễ, gỗ, lá có tác  dụng khư phong hoạt huyết, hành khí giảm đau. Quả kiện tỳ tiêu thực. 

Công dụng, chỉ định và phối hợp: Lá non thường dùng làm rau gia vị. Các bộ phận của cây được  dùng trị:

1. Ðau thấp khớp, đau dạ dày, đau thoát vị

2. Chán ăn, đầy bụng, khó tiêu

3. Cảm mạo, ho

4.  Phù lôi. Liều dùng 10-15g, dạng thuốc sắc.

Dùng ngoài chữa ghẻ chốc, mụn nhọt, đòn ngã tổn thương, lấy  vỏ thân, lá nấu nước cho đặc để tắm, xát. Nhân dân ta thường dùng lá sắc uống chữa đau dạ dày và các  chứng sưng đau.

Còn dùng lá sao vàng, nấu nước cho sản phụ uống thay chè giúp ăn ngon cơm và thông  huyết ứ. Lại có tác dụng trị phù lỏi.

Ở Inđônêxia (Java) vỏ thân được dùng trị lỵ và lợi tiểu. Lá non cũng  dùng ăn.

Ở Ấn Độ, rễ, chồi và quả dùng chế nước tắm kích thích. Nhựa của rễ cũng được dùng xoa kích thích trong bệnh thấp khớp. 

Ðơn thuốc: 

1. Chữa phong thấp, gối lưng đau mỏi, bị thương sưng đau: 15-20g rễ hay lõi gỗ Bí bái sắc uống  hoặc tán bột uống. Cũng dùng lá tươi đắp chỗ đau. 

2. Cảm sốt và ho; 20g lá Bí bái sắc uống. 

3. Chữa ăn uống kém tiêu: 15g quả Bí bái sắc uống. 

Kết luận

Cây Bí bái là một loại cây có nhiều công dụng trong y học cổ truyền. Quả, lá và vỏ cây đều được sử dụng để chế biến thành các loại thuốc trị liệu. Các bài thuốc từ cây Bí bái có thể giúp trị ho, giảm đau bụng kinh và làm dịu da bị kích ứng. Tuy nhiên, trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp:

1. Có tác dụng phụ nào khi sử dụng cây Bí bái không?
2. Có những người nào không nên sử dụng cây Bí bái?
3. Có thể mua cây Bí bái ở đâu?
4. Có cách nào để trồng cây Bí bái tại nhà không?