Phòng Ngừa Bệnh Viêm Cầu Thận Cấp Cho Trẻ

Viêm cầu thận cấp thường gặp ở những nơi kinh tế kém phát triển, đông dân cư, điều kiện vệ sinh kém, hoặc có thể phát tán trong trường học.

Hiện nay tỷ lệ bệnh ngày càng giảm trên thế giới, nhất là ở các nước phát triển nhờ sử dụng nguồn nước sạch có khử fluoride cùng với công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu tốt.

Bệnh viêm cầu thận ở trẻ em

Bệnh viêm cầu thận hay còn được gọi là bệnh cầu thận là tình trạng viêm xảy ra ở thận. Các bộ lọc nhỏ tạo thành từ những mạch máu nhỏ có nhiệm vụ lọc máu và thải trừ các dịch, điện giải và chất thải vào nước tiểu.

Viêm cầu thận cấp tính là tình trạng viêm cầu thận do cơ chế tự miễn, thường khởi phát bởi tình trạng nhiễm liên cầu ß nhóm A. Bệnh thường gặp ở trẻ nhóm tuổi 2 – 12, tỷ lệ trẻ nam/trẻ nữ mắc bệnh là 2/1.

Ở nước ta, bệnh viêm cầu thận cấp thường xảy ra vào mùa hè (do tình trạng nhiễm khuẩn ngoài da) và mùa đông (do viêm họng). Căn bệnh này có liên quan trực tiếp tới vệ sinh môi trường và điều kiện sống.

Khi mắc viêm cầu thận thì cần được điều trị kịp thời nếu không sẽ rất nguy hiểm đến tính mạng. Tùy vào nguyên nhân mắc bênh và biểu hiện của người mắc bệnh viêm cầu thận mà ta chuẩn đoán được bệnh nhân đang mắc loại viêm cầu thận gì. 

Phòng ngừa bệnh viêm cầu thận cấp cho trẻ

Ở người lớn, đa số bệnh viêm cầu thận cấp xuất hiện sau khi bị nhiễm khuẩn mũi họng, trái lại ở trẻ em xảy ra sau nhiễm khuẩn ngoài da.

Nếu phát hiện và điều trị sớm, trẻ em mắc bệnh viêm cầu thận cấp có thể phục hồi hoàn toàn.

Vì vậy, khi trẻ có biểu hiện nhiễm khuẩn da, nhiễm khuẩn hô hấp hoặc viêm cầu thận, cha mẹ nên nhanh chóng cho trẻ đi khám, điều trị tại các cơ sở y tế uy tín.

• Cần phát hiện và điều trị các ổ nhiễm vi khuẩn ở họng -xoang, bệnh mụn nhọt, mủ da… 
• Chú ý phòng lạnh, chống rét cho trẻ. 

Lưu ý về chế độ sinh hoạt sau khi điều trị viêm cầu thận cho trẻ

1/ Về chế độ ăn cho trẻ

Phải hạn chế tuyệt đối muối trong 2 – 4 tuần tùy theo mức độ thuyên giảm của bệnh.

Số lượng nước ăn uống cũng phải hạn chế tùy theo số lượng nước tiểu và tình trạng bệnh căn cứ vào dấu hiệu phù nhiều, huyết áp cao.

Việc hạn chế khẩu phần protid chỉ xem xét đối với thể viêm cầu thận cấp có suy thận.

2/ Về chế độ chăm sóc

Bệnh nhân cần phải được nghỉ ngơi tại giường nằm trong giai đoạn cấp tính của bệnh khoảng 2 – 4 tuần để đề phòng biến chứng.

Hàng ngày phải đo huyết áp, cân nặng và số lượng nước tiểu cho đến khi hết các triệu chứng lâm sàng; phải nghỉ dưỡng, miễn lao động nặng trong vòng từ 3 đến 6 tháng.

Tất cả bệnh nhân viêm cầu thận cấp đều phải được điều trị và theo dõi sát tại bệnh viện, đặc biệt ở trong giai đoạn cấp tính nhằm ngăn ngừa và xử trí kịp thời các biến chứng. Sau khi điều trị khỏi phải được theo dõi tiếp trong một năm.

Biểu hiện của bệnh viêm cầu thận cấp ở trẻ

Phòng ngừa bệnh viêm cầu thận cấp là phải phát hiện, chẩn đoán, điều trị kịp thời, có hiệu quả các bệnh lý nhiễm khuẩn đường mũi họng và ngoài da, đặc biệt là ở trẻ em; lưu ý đến những trường hợp nhiễm liên cầu khuẩn.

Những người đã bị viêm cầu thận cấp cần được theo dõi thường xuyên ít nhất là 1 năm sau khi xuất viện để phát hiện và điều trị kịp thời các biến chứng, ngăn ngừa bệnh trở thành mạn tính.

1/ Triệu chứng cơ bản của viêm cầu thận ở trẻ

• Viêm họng (sốt, đau họng, amygdale sung to, nung mủ) từ một đến hai tuần, hoặc viêm da mủ với nhiều mụn mủ trên một vùng da kéo dài từ 2 đến 3 tuần. 
• Người bệnh còn bị sưng phù hai mi mắt, phù mặt, có thể lan ra toàn thân, tiểu ít, nước tiểu sậm màu như nước trà đậm hoặc màu xá xị.
• Phù: Là triệu chứng thường gặp ở trẻ bị viêm cầu thận cấp. Bệnh viêm cầu thận ở trẻ em gây phù mặt, mí mắt sưng nề, hai phân phù, rõ nhất là ở quanh cổ chân. 
• Tiểu ra máu: Trẻ bị tiểu ra máu 1 – 2 lần/ngày, không thường xuyên , nước tiểu có màu đỏ đục như nước rửa thịt.
• Tăng huyết áp: Là triệu chứng gặp ở 50% trẻ bị viêm cầu thận cấp. Tăng huyết áp ở trẻ em dao động trong khoảng 140/90 mmHg.

Tăng huyết áp cũng là triệu chứng thường gặp, bệnh nhân có thể bị tăng huyết áp nặng ảnh hưởng lên thần kinh gây lơ mơ, ngủ gà, đau đầu dữ dội, co giật, khó thở do suy tim. 

Người bệnh viêm cầu thận cấp có màu nước tiểu sậm màu như nước trà đậm hoặc màu xá xị

2/ Sau ra viện, trẻ vẫn cần được theo dõi bệnh

Khi có nhiễm khuẩn họng, xoang tái phát, bệnh nhiễm khuẩn ngoài da, phải sớm điều trị diệt khuẩn. 

3 tháng sau mắc bệnh mới được hoạt động thể lực vừa phải, 06 tháng sau mới được hoạt động thể lực mạnh, nhưng cấm tắm lạnh cho đến khi nước tiểu bình thường.

3/ Hỗ trợ điều trị viêm cầu thận bằng thuốc nam

Nếu trẻ bị viêm cầu thận cấp nhẹ, sau sử dụng thuốc chống nhiễm khuẩn như nói ở trên hoặc khi bệnh nhi được ra viện về nhà, có thể dùng bài thuốc sau đây để điều trị củng cố: 

• Ngải diệp (lá ngải cứu khô): 10g 
• Kim ngân hoa khô: 5-10g 
• Râu ngô khô: 10g
• Bông mã đề khô: 5g 

Cho 400ml nước sắc còn 50-100ml, pha thêm đường kính cho trẻ uống dần trong ngày, uống 30 ngày.

Nguyên nhân gây viêm cầu thận cấp ở trẻ em

1. Viêm cầu thận cấp do nhiễm khuẩn gồm

Vi khuẩn thường gây bệnh nhất là liên cầu tan huyết béta nhóm A (group A) được coi là mẫu hình của viêm cầu thận cấp. Chủng thường gây bệnh nhất là chủng 12.

• Các chủng khác (1, 2, 4, 18, 24, 25, 49, 55, 57, 60) cũng có thể gây bệnh nhưng hiếm gặp hơn.
• Thường chủng 4, 12, 24 nếu là nhiễm khuẩn ở cổ họng.
• Chủng 14, 19, 50, 55, 57 nếu là nhiễm khuẩn ngoài da (khác với thấp khớp cấp vì trong thấp khớp cấp chủng liên cầu nào cũng có thể gây bệnh). 

– Một số vi khuẩn khác hiếm gặp hơn cũng có thể gây viêm cầu thận cấp như tụ cầu, phế cầu, thương hàn, não mô cầu, Klebsiella Pneumoniae,…

– Một số siêu vi gây viêm họng cấp dịch tễ, quai bị, sởi, thủy đậu, Epstein Barr, viêm gan siêu vi B, Cyto megalo Virus (CMV)… 

• Nguyên nhân do nhiễm nấm: Histoplasmose 
• Nguyên nhân do nhiễm ký sinh trùng: Plasmodium falciparum và Malariae, Toxoplasma Gondii, sán máng,… 

2. Viêm cầu thận cấp không do nhiễm khuẩn 

– Các bệnh tạo keo: đặc biệt là lupus ban đỏ hệ thống, viêm quanh động mạch dạng nút, xuất huyết dạng thấp. 

– Các bệnh biểu hiện quá mẫn cảm với một số thuốc hay một số thức ăn như tôm, cua… 

3. Yếu tố nguy cơ gây viêm cầu thận trẻ em

• Tuổi 3 – 5, thường bị viêm da, chốc đầu ; 7 – 15 tuổi thường bị viêm họng, viêm amidan.
• Cơ địa: dị ứng 
• Thời tiết: lạnh đột ngột dễ bị viêm họng, viêm amidan.
•  Vệ sinh răng miệng và da kém. 

Biến chứng viêm cầu thận cấp cần chú ý

Viêm cầu thận cấp có các biểu hiện phù, tăng huyết áp, đái ít hoặc vô niệu.

Nếu không được điều trị đúng và kịp thời có thể dẫn đến biến chứng nặng, nguy hiểm đến tính mạng bao gồm suy tim cấp, phù não cấp, suy thận cấp (các biến chứng này chiếm khoảng 10% các trường hợp viêm thận). 

Trong đó suy tim cấp do viêm cầu thận cấp là biến chứng thường gặp nhất và xuất hiện rất sớm trong tuần lễ đầu của bệnh. 

Ngoài các biểu hiện của viêm cầu thận, bệnh nhân đột nhiên xuất hiện khó thở ngày một tăng dần, mạch nhanh, huyết áp lúc đầu tăng cả tối đa và tối thiểu nhưng nếu nặng chuyển sang phù phổi cấp thì huyết áp tăng ít, thậm chí giảm, có biểu hiện trụy mạch. 

Đặc biệt viêm cầu thận cấp có thể vô niệu (suy thận cấp) là biến chứng nặng, điều trị rất khó khăn, tỷ lệ tử vong cao. 

Còn biến chứng não thì ít gặp hơn và cũng nhẹ hơn hai biến chứng trên. Đặc biệt trường hợp viêm cầu thận cấp thể vô niệu thì quá trình theo dõi điều trị phải rất chặt chẽ.

Chế độ ăn hạn chế protid và ăn nhạt tuyệt đối. Nếu có vô niệu kéo dài trên 4 ngày và tình trạng suy thận ngày càng nặng phải tiến hành lọc máu ngoài thận. 

Để tránh biến chứng, khi có dấu hiệu viêm cầu thận (phù, tăng huyết áp, đái ít) cần đi khám và điều trị sớm.

Thuốc Nam Điều Trị Bệnh Viêm Cầu Thận

Thuốc Nam Thiên Tâm